Wereldwijd staan tijdens de Kerstdagen miljoenen mensen stil bij de geboorte van Christus. De Paus en de Koning spreken hun Kerstboodschap uit. In allerlei opzichten vormt Kerst een hoogtepunt van het kalenderjaar. Toch laat West-Europa een tegengestelde ontwikkeling zien. Daar, en zeker in Nederland neemt het aantal kerkgangers in steeds hoger tempo af. Volgens de kranten zijn er in Nederland de laatste jaren nog nooit zoveel kerken gesloten, afgebroken of herbestemd. Steeds meer wordt de Kerstviering een familiair feest waarin vooral gezamenlijk lekker gegeten wordt. De liefhebbers van de Eldense Blauwe pruim vormen in zekere zin een uitzondering. Voor hen is de Kerst al decennia lang een culinair hoogtepunt. Want na maanden wachten kan eindelijk die likeur opengetrokken worden!
Ik wist aanvankelijk niets van de likeur. Ik wilde lekkere Eldense Blauwe pruimen kunnen plukken van mijn nieuwe bomen. Maar het enige wat ik hoorde, was dat ik de verkeerde Eldense Blauwe pruimen had gekocht. Door mijn kennismaking met Jaap Huurman, destijds gemeenteraadslid van gemeente Arnhem leerde ik de likeur kennen. Jaap, wonende aan de andere kant van de Rijn (Arnhem Noord) kende mijn Friese Eldense buurvrouw van even verderop (wijlen mevrouw Bekker). Van haar Eldense Blauwe pruimen maakte Jaap Eldense Blauwe pruimenlikeur om deel te nemen aan een regionale wedstrijd. Tot zijn eigen verbazing scoorde Jaap goed met zijn Eldense Blauwe. Toen de dorpsvereniging Elden korte tijd later haar 25 jarig jubileum vierde in 2006, maakten we als dorpsraad Elden voor die gelegenheid een aantal flessen Eldense Blauwe likeur, naar het goede voorbeeld van Jaap. Dat was een groot succes te noemen: menig feestganger hield zijn glaasje omhoog voor een tweede gang. Sindsdien was het geen vraag meer wat hét relatiegeschenk was voor bezoekers van Elden. Ook de journalisten van de Gelderlander die bij me op bezoek kwamen om te schrijven over de Eldense Blauwe pruimen werden in de watten van zachte pruimenlikeur gelegd.
Nu ligt het voor de hand dat in de Nederlandse fruitstreken vruchten op brandewijn worden gezet. Zeker tot in de jaren 60. Alle Eldenaren bij voorbeeld beschikken in die tijd over een behoorlijke tuin waar eigen groenten geteeld kunnen worden, en een schuurtje voor het houden van een of meerdere varkens. Mensen uit fruitstreken zijn in die tijd in grote mate zelfvoorzienend. Toch heb ik mijn pa nooit horen vertellen over Eldense Blauwe op brandewijn. Terwijl ik hem regelmatig een glaasje jonge jenever heb zien drinken. Eigenlijk heb ik maar weinig mensen ontmoet met verhalen van heel vroeger over Eldense Blauwe op brandewijn. Het zal toch geen taboe geweest zijn? Wijlen mevrouw Van Binsbergen uit Heteren heeft me het mooiste verhaal verteld hoewel ze op dat moment al bijna 90 was. De voorpret voor haar en haar 4 nog thuis wonende zussen begon al geruime tijd vóór de Kerst: “Zullen de pruimen onderhand niet goed zijn?,” zeiden de meiden dan tegen elkaar. “Va, zullen we de Eldense Blauwe eens effe aanspreken? Zullen we eens kijken hoe ver ze zijn?” En als hij dan een goede zin had, zei hij: “Vooruit, ga de pot maar halen.” Dan kwam er een grote Keulse pot te voorschijn met daarin de Eldense Blauwe pruimen op brandewijn. “En dan hadden we heerlijke pruimen. Mins nog’s toe, die waren me nog al niet effe lekker!”
Tot mijn vreugde beginnen de eerste horecazaken in en rond Elden met de verkoop van het lokale goedje. De eerste flesjes gaan een paar weken voor Kerst over de toonbank. Het zal wel nooit zover komen dat Kerst geassocieerd gaat worden met de Eldense Blauwe pruimenlikeur. Maar het zou wel een leuke aanvullende Kerstgedachte zijn!