6 Lang leve Het Systeem!

Vandaag beleven we onze tweede dag in India. Op het programma staan het maken van een pet scan en het nemen van een aantal biopten. Ik ben natuurlijk benieuwd hoe het behandelen hier in India gaat; de afgelopen twee jaar heb ik immers de Nederlandse uitvoeringswijze een aantal keren van dichtbij mogen meemaken wat mij aanzet tot het maken van een vergelijking.

De grote moeilijkheid is wel: hoe doe je dat? We zitten in een ander land, met andere gewoonten, met een andere cultuur, met andere opvattingen, met andere mensen. Ja, wat is er hier nu niet anders?

Teun is vanavond naar de gym geweest: spieren onderhoud blijft op zijn leeftijd van levensbelang. Al moet ik deze bewering direct nuanceren. Jort hecht er namelijk veel minder waarde aan om breed te zijn. Jort bleef dus gewoon thuis: in ons guesthouse van het ziekenhuis.

De klusjesmannen en schoonmaakmannetjes die bij het guesthouse horen, zijn nog jong. Teun vindt het interessant om met iedereen te praten. Leeftijdsgenoten zijn dubbel zo interessant. Als snel blijkt een van hen vaak naar de gym te gaan. Dus een afspraak volgt voor deze avond. Teun neemt wat Roepia’s mee van Kit en koopt direct een abonnement.

De jonge gast heeft zijn snelle Nike schoenen aan. Geen idee wat die dingen kosten, maar ze zien er flitsend uit. De zwarte mouwtjes van het Adidas shirt knellen om zijn bovenarmen. Zo zien de jongens – en de nodige meisjes – het graag. Teun bluft in het Nederlands bij vertrek dat die jongen echt niet sterker is dan hij.

Bij terugkomst praat Teun hard. Dit betekent in zijn algemeenheid dat Teun graag iets wil delen. De marmeren vloer weerkaatst zijn stem alle kanten op. “De apparaten zijn ouderwets maar prima. Je kunt er goed je oefeningen mee doen. Maar wat die gast tilt? 140 kilogram en dit vijf keer achter elkaar. Niet normaal! En zo breed is hij ook weer niet,” aldus Teun. Teun weet zelf 90 kilo te tillen, eenmalig. En volgens Teun is hijzelf zelfs nog breder dan zijn net nieuwe gymvriend. Maar in de gym loopt nog een nieuwe vriend rond die zo enorm breed is…. Deze jongen vertelt op de gym in perfect Engels dat hij op zijn zestiende de vierhonderd meter sprint won in India, en dat hij graag naar Noorwegen wil, onder meer om het Noorderlicht te zien. Teun heeft ons ouders duidelijk gemaakt wie zijn favoriete gym vriend is op dit moment. Dat is die brede gast. De jongen weet ‘slechts’ 120 kilo eenmalig te tillen. Maar zijn interesse in de wereld maakt hem voor Teun een interessante gesprekspartner.

Onze casemanager Viswash moet plots weg. Een familielid heeft een botsing gehad en hij was schuldig. Schuldig? Ja, bij een botsing arriveert de politie en wordt gekeken wie er volgens de regels fout is geweest: die is de Sjaak. Zo werkt het hier dus. Men hanteert een curatief systeem. Aan preventie doet men hier niet of nauwelijks. De burgers regelen het zelf maar. En komt er stront aan de knikker, dan bepaalt de politie wie mag betalen.

In Egypte bouwt de overheid een superluxe stad, ten oosten van Cairo, in een zandbak. Want Cairo raakt overvol. De nieuwe stad is zo luxe dat je vooraf weet dat hier alleen rijken komen te wonen. De TV serie ‘Waes op reis’ besteedde hier aandacht aan. Bizar is de gewaarborgde veiligheid: op iedere straathoek hangt een camera met gezichtsherkenning zodat onverlaten onmiddellijk getraceerd worden. Dat is nog eens veilig! Maar kijk uit, want als je te hard rijdt, stuurt diezelfde camera een dikke prent naar jouw privé adres…

Dit preventieve systeem is op een extreme manier doorgevoerd. Het zal denk ik meer Nederlanders aanspreken dan het curatieve systeem van India. Al bestaat de kans dat ik nu de Nederlanders totaal verkeerd inschat.

Het doet me denken aan mijn opa Van Rheede. Hij overleed terwijl ik nog geboren moest worden – lag dit aan mij of lag dit nu aan hem? Of aan mijn ouders? Mijn moeder vertelde dat hij op latere leeftijd met een stok wandelde. Die stok stak hij recht voor zich uit als hij de straat ging oversteken. Met de opkomst van de auto werd het zelfs in Elden drukker en bood de stok uitkomst. Opa Hendrik stak gewoon over: auto’s stoppen maar! En dit gebeurde ook nog. Een heerlijk curatief systeem waarbij de Eldense bromsnor gelukkig niet hoefde in te grijpen.

‘Sit’, zegt de tengere Indiaase in haar paarse ziekenhuisuniform. Ik mag plaatsnemen in een lederen fauteuil. Het is behoorlijk koud in het ziekenhuis en ik hoest zodra de koude lucht mijn longen bereikt. Ik krijg een wollen deken en naast me gaat een elektrisch kacheltje aan. Het ding staat scheef omdat drie van de vier wieltjes ontbreken. Maar branden doet hij goed.

Er worden wat metertjes aan me gehangen en direct krijg ik zuurstof toegediend. Er is iets niet goed met mijn longen. De Paarse dame wijst op een mini camera boven in een hoek: de arts zal mij in de gaten houden. Daar zit ik dan.

De Paarse dame zet een infuusnaald in mijn hand. Ik weet dat dit in Nederland nogal wat gedoe kan opleveren. Paniekerige zusters vertellen me dan dat ik vooral rustig moet blijven. Freud zou aan deze vorm van projectie een beste kluif hebben. De Paarse dame zegt me dat ik even diep moet ademhalen. Oke, niet te diep want dan begin ik te hoesten. Dan begint ze te tellen: 1, 2, 3 en relax….. De naald zit.

Een grote man met een grote witte muts duwt een gevaarlijk uitziende spuit leeg in de naald. Ik voel de koude vloeistof mijn hand inlopen. Verrek, de naald zit er inderdaad goed in! Na lang wachten mag ik naar het toilet. Of beter gezegd: ik moet van de Paarse dame naar het toilet. Ik ben blij dat ik een halve liter water gedronken heb omdat ik zo’n droge mond kreeg van de zuurstof. En bovendien herinnerde ik mij van Nederland vooraf twee liter water te moeten drinken.

Het petscan apparaat oogt prima. Net als in Nederland is het een groot apparaat waar ik de ballen van begrijp. Ik moet gaan liggen met de armen omhoog. Dit voelt helemaal niet prettig. Bij mijn linker schouderblad voel ik een irritante pijn. Maar ik moet stil liggen. Daar heb je het al. ‘Don’t move’. Man, ik durf niets te bewegen. Maar tering, wat doet het zeer.

De casemanager heeft weer het zaaltje gereserveerd waar we gisteren de heerlijke pasta aten. De arts maakt zijn ronde langs patienten en komt daarna bij mij. We zitten er klaar voor. Kit, ik, de casemanager, de coordinator en zijn rechterhand. Het duurt inderdaad niet lang, of daar komt de arts. Hij vraagt of ik me comfortabel voel. Ik antwoord dat ik nerveus ben: ik ben bang voor mijn longen.

Het is inderdaad niet goed met mijn longen. Er zit iets maar het heeft niet met de kanker te maken. Het lijkt een ontsteking die voortkomt uit de chemo. Hij zal een medicijn voorschrijven. Opluchting volgt. Niet dat ik nu de vlag uitsteek. Maar veel scheelt het niet! De arts legt de vervolgprocedure uit. Het gesprek is bijna gezellig te noemen. Het is alsof we op een terras zitten, zo informeel is de sfeer. Hij is de master, en dit vertel ik hem ook. Hij lacht warm om het gemeende grapje.

Om vijf uur mag ik biopten laten nemen. Intussen heeft de casemanager een lunch geregeld: warme rijst  met groenten, limonade – het lijkt eerder een kruidendrankje – en heerlijke soep met wat geroosterd gekruid brood. Kittie en hij proberen de geldoverdracht voor elkaar te krijgen. Helaas werkt het internet niet optimaal. We betalen morgen.

‘Shoes of’. Ja baas. Er staan vier mensen in het kamertje. Ik mag gaan liggen. Broek beetje naar beneden, en daar gaan we. In de lies worden de biopten genomen. In Nederland gebeurt de voorbereiding door twee verpleegkundigen. Die wachten vervolgens gemiddeld een kwartier op de specialist die de biopten mag nemen. Daarna volgen – heel zorgvuldig – twee of drie ‘schoten’ waarbij de biopten genomen worden. Hier wacht niemand. De verdoving wordt gezet, een sneetje wordt gemaakt en het pistool gericht. Pang pang pang en dit zeven keer achter elkaar. ‘Done’, zegt de arts. Inpakken en wegwezen.

Alles en iedereen werkt volgens een systeem. Dit geldt voor dieren, dit geldt voor planten, dit geldt voor mensen. Wij mensen kiezen en maken ons eigen systeem. In ons gezin, op ons werk, binnen onze familie enzovoort. We zijn ons ervan bewust dat het ergens ophoudt met onze invloed. Zo is onze nationale politiek voor velen een ver van mijn bedshow en laat Europese politiek ons nog onverschilliger, kijkende naar cijfers over stemgedrag.

De Indiase mensen zijn zeker anders dan de Nederlanders. Maar niet zoveel dat we elkaar niet zouden begrijpen. We begrijpen elkaar heel goed. De menselijke benadering van de Indiers draagt hier zeker aan bij. Teun en zijn gymmaatje weten elkaar prima te vinden. Ook al zijn ze onderling qua leefomgeving enzovoort totaal verschillend. Opa Van Rheede zou zich waarschijnlijk wel thuisvoelen in New Delhi met zijn stok; ik vermoed dat hij wat heilige koeien zou confisceren.

Een voormalig politiecommissaris vertelde me ooit dat hij eigenlijk een anarchist is. Bij systemen gaat het om de mensen, zo vertelde hij me. Zodra Het Systeem belangrijker wordt dan de mensen dan gaat het mis, wist hij. Ik vraag me hier in India af hoe we er in Nederland voor staan. Het feit dat we nu met ons gezin in India vertoeven, verraadt wellicht al hoe ik hierop zou antwoorden.