5 Veiligheid

Wie net als wij voor de eerste keer in India komt, krijgt te maken met het begrip veiligheid. En dan bedoel ik niet de veiligheid die we ondervinden bij de immigratiedienst waar we van al onze vingers een afdruk moeten maken – een duim alleen volstaat kennelijk niet meer. Nee, ik bedoel het begrip veiligheid zoals wij Nederlanders ons dit eigen hebben gemaakt.

Vooraf waren wij als maagdelijke bezoekers gewaarschuwd voor een mogelijke cultuurshock. Dit zette mij ertoe aan om direct te vragen hoe we ons dienden te prepareren. Dit is niet mogelijk, zo luidde het antwoord. ‘Laat het over je heen komen, en acclimatiseer.’

Wanneer we veilig geland zijn, verlaten we het vliegtuig via een wat stijle gang met tapijt. Niet het klassieke Indiase tapijt; het is meer Ikea. Mijn longen piepen wat sinds twee weken en ik ben er niet helemaal gerust op; de huisarts hoorde niets bijzonders en er zat in ieder geval geen vocht achter de longen. Toch moet ik even uithijgen.

Nog voordat ik uit gehijgd ben, staat er een Indiaas mannetje voor me met een rolstoel. Nog geen een meter zestig hoog en de torso van een spinkhaan. Het is vergeven van dit soort mannetjes. Mijn mannetje brengt me van balie naar balie. Hij kent precies de weg en weet overal de snelste route. Kittie en de jongens sjouwen achter ons aan. Het scheelt ons een hoop gedwaal en gezoek. Wel zo snel, en wel zo veilig.

Uiteindelijk komen we buiten uit. Daar wacht onze casemanager Viswash (voornaam!). Hij is blij ons te zien en neemt ons mee naar twee ruime auto’s. Kit en ik zitten in de auto bij een grote Indiër met een grote grijze baard en een prachtige muts. Teun en Jort en de case manager zitten in de andere auto. Kit verbaast zich over al het groen om ons heen. De luchthaven blijkt wat buiten de stad te liggen en we vergapen ons aan de prachtige struiken en bomen.

Dat vergapen gaat al snel over in lichte verwarring. Naarmate we dichter bij de stad New Delhi zelf komen, des te drukker wordt het op de weg, en des te meer wordt er getoeterd! Het lijkt wel een nationale ziekte! Onze chauffeur toetert lekker mee; zijn rechterduim rust continu op de claxon. Klaar om op ieder gewenst moment een salvo af te vuren.

Het stuur zit rechts. Dus je verwacht: de automobilist rijdt links. Inhalen doe je rechts. Deze logica geldt niet in New Delhi. Onze grijsbaard rijdt zonder gordel, belt tijdens het rijden, haalt links en rechts in, rijdt bij voorkeur midden over de streep – of deze nu doorgetrokken is of niet – en gebruikt geen enkele keer zijn richtingaanwijzer; mensen zien toch waar hij heen wil?

Grijsbaard rijdt als een complete idioot. Maar het mooie is: dat doet iedereen daar op de weg! Hoe bizar ook – dit idiote, maar uniforme rijgedrag maakt dat de verkeersstroom zich perfect verplaatst! Dus rijdt er iemand voor je die ietsie zachter rijdt, dan ga je eerst bumperkleven op 20 cm. Eerst even toeteren. Vervolgens passeer je rechts, want daar zie je een gaatje ontstaan. Daarna flink toeteren want daar komt er eentje van links die hetzelfde gaatje ziet: mooi niet! Toettoet! Ik ben eerder, aan de kant! Ik kijk aanvankelijk regelmatig stiekem opzij om te zien of er een boze man achter het stuur zit. Maar nee hoor, geen enkel boos gezicht te zien.

Naarmate we verder de stad inrijden, hoe onduidelijker het wordt op wat voor weg we rondrijden. Verkeersborden zien we niet. Fietsers, berijders van bromfietsen en lichte motoren, fietskarren, tok-tok karretjes: alles rijdt op de weg. Regelmatig ontbreekt asfalt en stuiteren we rustig door kuilen en gaten. De Indiërs maken geen onderscheid: iedere weggebruiker wordt getrakteerd op getoeter. Alleen voor de koe gaat de Indiër aan de kant. Berta 2 loopt vrolijk op straat, met een paar vriendinnen. Onze Grijsbaard stuurt zijn auto moeiteloos om Berta heen. Berta lijkt niet anders te verwachten.

Het lijkt erop dat het vervoersmiddel je status bepaalt. Officieel is het kastestelsel afgeschaft. Maar wie de fietskarren ziet zonder zadel… Pezige mannetjes trappen staande hun handelswaar, achterop uitgestald op de kar, naar plek van bestemming. Handig zo’n fiets zonder zadel. Kun je altijd staand trappen, en weet je zeker dat je snel gaat. Het schijnt dat deze mensen zo’n 250 dollar per maand verdienen. Mannetjes in een tok tok weten het dubbele te vergaren. Wat een case manager verdient, is ons tot op heden onbekend. Maar gelet op hun aantal, zal het aardig verdienen.

Op de weg bevinden zich veel bereiders van bromfietsen en lichte motoren. Ze bewegen zich als lenige ballerina’s tussen de bumperklevende en afsnijdende auto’s in, bij voorkeur met een iets hogere snelheid dan de auto’s zelf. Het vergt nogal wat stuurmankunst. Maar als je van jongs af aan in dit verkeer rondrijdt, mag dat geen probleem vormen. Een motorpak is hier niet nodig. Het dagelijkse kloffie volstaat. Gelukkig zijn de meesten wel zo verstandig een helm op te zetten. Al laat de praktijk zien dat zonder helm rijden ook prima gaat. Dit geldt zeker voor de vrouwen die achterop zitten. Fier laten zij hun haren en jurk wapperen in de wind. Opmerkelijk: de vrouwen zitten achterop als een amazone op een paard! Overdwars dus. Je zou verwachten: daar dondert er binnenkort eentje vanaf wanneer manlief weer eens een haarspeldbocht tussen drie auto’s door maakt. In de praktijk blijven ze allemaal zitten. Gelukkig blijken de meeste Indische vrouwen over een geschikte bouw te beschikken om achterop te kunnen blijven zitten.

We komen aan bij het Fortis ziekenhuis. Ook daar komt een mannetje met een rolstoel aangesneld. Ik word voorgesteld aan een jonge vrouw die ook case manager blijkt te zijn. Welja. Ik word door lange gangen met massa’s mensen geduwd. Bij de lift wijken mensen uiteen. Zo werkt het kennelijk: gammele bejaarden mogen eerst de lift in. We komen terecht in een gekoelde ruimte. Het wordt gezellig druk. Want naast de twee casemanagers schuift er een coördinator aan. Er wordt continue gebeld; wat moet een manager anders?

India blijkt een bizarre mix van high-tech en de inzet van de klassieke arbeider. Of je nu casemanager bent, of op een fiets zonder zadel je benen uit je lijf trapt: je wordt naar vermogen ingezet, of naar dikte van je portemonnee. Buiten is het een teringzooi. Zowel het Fortis ziekenhuis als het Max Health Care kanker ziekenhuis bevinden zich als moderne gebouwen te midden van huizen die het predicaat casco in onze ogen nog niet verdienen. Kenmerkend zijn de ruw gemetselde rode stenen muren en wanden met grote openingen waar wij een raam of deur zouden plaatsen. De Indiërs hebben het geld of de tijd, of de interesse niet om deze muren af te werken. Het werkt. Klaar. Men woont er. Wat wil je nog meer?

We beginnen met koekjes en cake. Een Indiër komt binnen met een handschoentje aan, en serveert de koekjes en cake. Even later komt hij weer. Nu met koffie. Daarna verschijnt hij weer. Je vraagt je af wanneer hij gaat stoppen. Onze managers zijn hiervoor verantwoordelijk. Ze bellen wat af. Na de cola voor sommigen komt hij nog een keer binnen: nu met pasta. Heerlijke pasta.

De manager verontschuldigt zich: hij wilde perse een verse maaltijd. Dit was verkeerd begrepen maar de verse pasta is nu een feit en staat op tafel. De dokter met zijn rechterhand is er nog niet. Dus twee borden met heerlijke verse pasta verdwijnen uit onze ruimte. Dan volgt – na een belletje – de chef kok. Hij straalt. Ik moet zeggen: deze man verdient applaus want de pasta is werkelijk waar heerlijk. Heel wat beter dan die  met eiwit opgevoerde bommen die ik eerder at in ziekenhuizen.

De arts ontvouwt zijn plannen. We starten met bloedonderzoek, urineonderzoek en een check van het hart. Wederom gaat de deur even later open: weer zo’n kleine Indiër met een klein tasje en vier buisjes bij zich. Terwijl ik zit uit te buiken van de pasta, komt hij even bloedprikken. Ach ja, waarom ook niet?

De hartcontrole gebeurt wat verderop in een klein kamertje, met een echo. Een man zonder veel poespas bekijkt enkele plekken. Alles normaal, zo ziet hij na enkele tellen kijken. Klaar.

India is qua bewonersaantallen de Chinezen voorbij. Een land met veel inwoners heeft veel zieken. India ontwikkelt een eigen grote farmaseutische industrie. De casemanager laat een doosje paracetamol zien van Duitse makelij: ruim 6 dollar. De Indiërs produceren het zelf en verkopen het voor ongeveer 1 dollar. Hun idee is dat geneesmiddelen en zorg zo goedkoop mogelijk moeten zijn, willen ze al die mensen kunnen behandelen.

We zitten weer in een kamertje. De airco doet het, maar niet goed. Er wordt gebeld. In een vloek en een zucht staan drie mannetjes binnen. Ze morrelen wat. Nee, oplossen lukt nu niet. Maar ze komen nog twee keer terug. Vandaag nog. Het voordeel van India: ze hebben mannetjes en vrouwtjes in overvloed!